پایش به معنای نظارت بر یک فرآیند جهت استخراج روند رشد یا تحقق آن می‌باشد. پایش در فرآیند مدیریت کنترل پروژه، یک ابزار کلیدی محسوب می‌شود. پایش در موضوعات و عرصه‌های متنوعی اجرا می‌گردد که به برخی از مهم‌ترین آن‌ها و کاربردشان اشاره شده است.
در زیست‌شناسی و پزشکی
- نظارت پزشکی: مشاهده بیماری، و بررسی یا یک یا چند پارامتر پزشکی در طول زمان درمان؛
- نظارت در کارآزمایی‌های بالینی: که نظارت بر سلامت شرکت کنندگان را در یک کارآزمایی بالینی بررسی می‌کند؛
- نظارت بر کودک؛
- نظارت بر ضربان قلب؛
- نظارت بر نوروفیزیولوژیک داخلی درمانی؛
- نظارت بر جنین در زایمان.
در محاسبات
- نظارت بر عملکرد برنامه: نظارت و مدیریت عملکرد برای بررسی در دسترس بودن برنامه‌های کاربردی نرم‌افزار مد نظر؛
- نظارت بر توسعه کسب‌وکار: مدیریت فناوری اطلاعات از منظر معاملات تجاری؛
- نظارت بر شبکه: سیستم‌هایی که به‌طور مداوم از یک شبکه کامپیوتری برای نظارت استفاده می‌کنند و مدیر شبکه را از تغییرات مطلع می‌سازند؛
- نظارت بر سیستم: یک فرآیند تعیین وضعیت روند جمع‌آوری و ذخیره داده‌ها می‌باشد؛
- نظارت بر عملکرد وب‌سایت: فرآیند تست و تأیید اینکه کاربران نهایی می‌توانند با یک وب‌سایت یا برنامه کاربردی وب به‌عنوان پیش‌فرض تعامل داشته باشند.
در علوم زیست‌محیطی
- نظارت بر محیط زیست: فرآیندها و فعالیت‌هایی که کیفیت تغییرات در محیط را مشخص و نظارت می‌کنند؛
- نظارت مشارکتی: نظارت بر منابع طبیعی و تنوع زیستی توسط مردم محلی.
استفاده‌های دیگر
- نظارت بر انتخابات؛
- نظارت بر میزان تحقق اهداف پس از اجرای تبلیغات؛
- خدمات نظارت بر رسانه‌ها؛
- نظارت بر آینده و ارزیابی حوادث؛
- نظارت و مشاهده رفتار یا ارتباطات افراد یا گروه‌ها در سطح گروه، منطقه و یا کشور.